Een recente woensdag haalde de financieel beheerder van Leaseplan het nationale nieuws met het verzoek aan onze Minister van Financiën om voor miljard €15 bij te springen. Ik begrijp dat ze geen reguliere financiering kunnen vinden voor vervanging van 25% van het autopark. Het item besteedt verder geen aandacht aan de file- of parkeerproblematiek. Ook wordt de vraag niet opgeworpen of de auto’s misschien een jaar langer mee kunnen. De vraag zou op kunnen komen of het niet gezond is (maatschappelijk gezien dan) dat er vijf jaar in een lease auto wordt gereden in plaats van vier, zeker als dat zoveel geld scheelt. De targets van Leaseplan worden dan niet gehaald, dat wel. Maar. wie heeft daar last van? Een andere vraag is, waarom is dit nieuws en voor wie? Is de reden: eindelijk een bedrijf dat een besteding weet voor de miljard €200 van Bos? De laatste tijd wennen we snel aan het horen van grote bedragen en grote getallen. Zo wonen er ruim 6 miljard mensen op deze planeet. Uiteindelijk werd de garantiestelling verleend tot miljard €1,5. Zouden ze een rekenfout hebben gemaakt?
Twee dagen later zijn de psychiaters in het nieuws. Ze slaan alarm over de financiering van de GGZ-instellingen. Zij laten zich niet gek maken. De reden dat zij het nieuws zoeken is dat ze niet langer uit de voeten kunnen met wijzigingen in de systematiek die de hoogte van de vergoedingen bepaalt voor de instellingen waar zij werken. Eenvoudig gezegd lopen ze er tegenaan dat het genezingsproces van de mensen niet volgens het handboekje van staatssecretaris Bussemaker verloopt. Het verschil is zo groot, dat de financiering van de instelling gevaar loopt. (Terzijde, het geld van de provincie is ingevroren op IJsland.) De mensen die ze spreken blijken zich niet te gedragen volgens het raamwerk van de zogenaamde Diagnose Behandel Combinaties. Je zou kunnen zeggen dat daarin hun gezondheid ligt. De staatssecretaris houdt echter voet bij stuk, zeker in de ‘media’ moet je niet wijken. ‘Straks vlieg ik er uit’ zie je haar denken, zoals recent mijn collega. Tegelijk heb je het gevoel dat ze verhult dat ze door de bomen het bos niet ziet en daarom vasthoudt aan haar manier van sturen.
Het ene verhaal laat zich verbeelden met parkeerplaatsen vol auto’s. Ze zijn nog goed, maar worden afgedankt en moeten aangeboden worden op de tweedehandsmarkt. Nu de financiering van deze bedrijfsstrategie een probleem dreigt te worden, doet de topman met droge ogen een beroep op steun met gemeenschapsgeld. Werkt het systeem dan niet goed als de vraag daalt?
Het andere verhaal toont het resultaat van pogingen om de hulp aan mensen in een ‘als dit dan dat en anders dat structuur’ te gieten, daar komen die DBC’s toch op neer. Het lukt niet, mensen zijn immers geen auto’s.
Op een bepaalde manier gezien, is het probleem hetzelfde. Zowel de financieel beheerder van Leaseplan als de staatssecretaris gaan er van uit dat het probleem niet zit in hun manier van kijken, maar in de verschijnselen die ze waarnemen.. Wat het eerst opkomt is niet om zich aan te passen, maar om te proberen hun zienswijze op te leggen aan de realiteit. Ze lopen aan tegen grenzen: bij banken, de belangstelling voor lease auto’s is even wat minder, artsen en patiënten die zich niet aanpassen aan de systematiek. Het patroon is echter: we gaan door, belangstelling of niet. Tegenwerking of niet. We gaan door.
Kijk je vanuit de samenleving waar gevoel voor realiteit heerst, dan is er blijkbaar minder vraag naar (nieuwe) auto’s en is het een gewenst effect van marktwerking als een leasemaatschappij verliezen lijdt en wordt gedwongen zich aan te passen. Of een waarlijk teken van leven dat mensen op hun eigen manier ziek zijnen genezen. De vraag die rest, is of dat van de beheerders mag en we onszelf of hen voor gek verklaren.
Boudewijn Koole
Prim 