Column: Over toverdrank en whizzpopper

In Engeland en Wales zijn ze van plan om bij iedereen die 1 keer per maand of vaker contact heeft met kinderen op een school, een background check uit te voeren. Dit hoort bij een wet om kinderen tegen pedofielen te beschermen. Er kwam protest van kinderboekenschrijvers. Omdat ze bekende en beroemde kinderboekenschrijvers zijn, haalden ze het journaal
Ze voelden zich beledigd en gegriefd. Voorlezen is bedoeld om te inspireren en om een passie voor lezen aan te wakkeren. Ze worden gevraagd vanuit vertrouwen en ze vinden dat dit voorstel hun relatie met kinderen en docenten ondermijnt. En het verhoogt de veiligheid niet.

Aanleiding van de wetswijziging is het trieste feit dat een school caretaker enige tijd terug 2 schoolmeisjes vermoordde. Iemand die bij de jeugdzorg werkte – een zogenaamde child protection specialist – reageerde op het protest: iedereen die met kinderen werkt moet veiligheid als hoogste streven hebben en daar horen die regels bij. Als ze dat niet willen, moeten ze zich maar eens goed afvragen of ze wel met kinderen moeten werken.

We zullen de regelgevers en modellenmakers nog wat extra te overdenken geven, want met zo’n screening ben je er natuurlijk niet: wat denk je van de oppasbuurvrouw en de sporttrainer? Of de man die op maandag en woensdag de schoolmelk komt brengen, of de winkelier op de hoek waar je dochter elke week een deel van haar zakgeld aan snoep opmaakt? En niet in de laatste plaats ouders en familie zelf, want het meeste geweld gebeurt nog steeds in familiekring. We kunnen een test invoeren voordat ouders zwanger willen worden: hun background check moet dan uitwijzen of ze dat wel mogen. En dan is er natuurlijk een comité nodig dat daar op toeziet en maatregelen neemt. Of gaat dit te ver? Voor velen wel. Voor regelmakers die consistent op hun denklijn blijven vertrouwen, niet.

Ik vraag me steeds af wat de vermaarde Roald Dahl in dit geval gedaan zou hebben. Daar staat hij in zijn tuin van Gipsy House, met grote zonnehoed op, oude lekker zittende broek met dito vest. Met een serieus gezicht spreekt hij tegen de camera: “Ik vind het een geweldig idee, die screening. Ik val gelijk af: ten eerste rook ik als een ketter, erg ongezond voor de jonge keeltjes. Ik gok graag, dat is het slechte voorbeeld, en bovendien nodigen wij altijd de dorpskinderen uit om in onze bomen te klimmen en het fruit te eten. Die tuin is behoorlijk diep, en helemaal achterin staat mijn schrijvershut waar ik zelden mensen binnenlaat en vaak de gordijnen dicht heb. Tot slot nestelen mijn verhalen zich in de geesten van arme kinderen, en dat is een veel serieuzer gevaar dan lichamelijke mishandeling die elke nitwit kan waarnemen, is het niet? Mijn kleine boekjes kunt u beter uit de ‘Read alone’ serie schrappen. Alleen lezen moeten we kinderen niet meer willen aandoen. Of nog beter: we regelen een oppas per kind! Daarmee daalt de huidige werkloosheid bovendien stevig. Ik ben er alleen nog niet uit wat voor wezen zo’n oppas moet zijn… De GVR is namelijk slecht in spelling en ik ken ook een lieve dominee, maar die heeft last van dyslexie. Ik stel ook voor een commissie in te stellen die mijn brieven aan scholen en lezers screent op verborgen boodschappen, want die zitten er namelijk in.”
Zijn uitgever cancelt alle afspraken van Dahl, die opgelucht ademhaalt omdat hij wat minder vaak de deur uithoeft. Eén keer in de maand regelt de uitgever een mooie locatie bij Dahl om de hoek waar kinderen voorgelezen worden en spannende verhalen met Roald gaan verzinnen. Toegang op eigen risico. Grote borden waarschuwen ervoor. De tekeningen van Quentin Blake zorgen voor een extra afschrikwekkend effect. De rijen zijn enorm. Een plaatsje is verkrijgbaar tegen een mooie, nog niet afgekloven toverbal die later uitgedeeld wordt in het ziekenhuis aan kinderen met zielige ziektes. Ouders met een weinig creatieve mindset worden geacht de voorleessessie niet bij te wonen. Een fantasieloze en van weinig durf getuigende houding helpt de kinderen niet en maakt ze alleen maar bang voor de toekomst. Veel ouders vinden dat geen enkel probleem: ze brengen hun tijd door bij de koffiebar met uitmuntende chocola en een sigarettenautomaat.

Roald Dahl zou de regelneven als aanleiding voor een nieuw verhaal gebruiken. Zijn boekenkinderen vinden dan vast prachtige manieren om ze uit de weg te ruimen: met geheimzinnige toverdrank kun je ze in seconden door het dak heen laten groeien, met behulp van lijm kun je ze de gevreesde krimpziekte laten krijgen. En met whizzpopper kun je ze wegboeren. Wie biedt meer?

Imelda Schouten