Op oudejaarsavond sloeg de regen tegen de ramen en gierde de wind om het huis. We zaten heerlijk binnen met elkaar te kletsen, te borrelen en te genieten van ‘Seasick Steve’ en zijn ‘three-string guitar’, die bij Jools Holland (BBC) op visite was. Op een gegeven moment ging het over werk en werd ik getroffen door een verhaal van mijn vriendin. Ze vertelde dat ze vaak van collega’s te horen kreeg dat ze ‘te’ klantvriendelijk was. Ze luisterde té lang naar de andere kant van de lijn, deed té veel moeite de context van de ander te begrijpen en té hard haar best de ander te helpen. Ze begreep dat niet zo goed, hoe kan je nou té klantvriendelijk zijn? Ik vroeg me af waar dat té voor stond, voor het voorkomen van verbinding met de ander?
Terwijl ik daarover puzzelde dacht ik terug aan twee TV programma’s over Toon Hermans op tweede kerstdag. Diverse artiesten zongen zelf gekozen liedjes van Toon. ‘s Ochtends, in ‘Een nieuwe jas’ waren daar clipjes bij gemaakt, die daarna zelf door Toon werden becommentarieerd. Hij vertelde dat hij daarmee juist het kleine, het specifieke, die ene speciale herinnering wilde benadrukken. Prachtige verhalen en mooie interpretaties, passend bij Toon en de uitvoerende artiesten.
Het ‘AVRO Toon Hermans Gala’ zou een eerbetuiging aan Toon Hermans zijn. Alles wat die ochtend langs was gekomen, wie Toon was en waar zijn liedjes over gingen was vervangen door ‘een grote show’. Zijn vrolijke, ontroerende, kwetsbare liedjes waren gearrangeerd voor een pompeus orkest. Er werden flarden van zijn conferences getoond op een reuze videoscherm en het orkest speelde er dwars doorheen. Het zag eruit alsof het ging over Toon, maar zo voelde het niet. Je miste zijn positieve benadering, zijn respect en bewondering voor de ander, zijn waardering voor het kleine, het specifieke en het unieke. De verbinding met Toon was verloren gegaan.
Dringt dit gevoel van verlies ook bij politici door? Is het einde van het ‘beheerstijdperk’ nabij? Je hoort het vaker op straat, in gesprekken met vrienden, kennissen en tijdens toevallige ontmoetingen. De verbinding tussen mensen, waarbij het kleine en specifieke binnen en buiten jezelf waarde heeft en aandacht krijgt. Is men is hier naar op zoek? Is dit ook waar de burger voor heeft gekozen afgelopen november?
Grote onderwerpen, waarin zaken verloren zijn gegaan – veiligheid, zorg, onderwijs, integratie, het milieu, globalisering – staan steeds vaker op de agenda. Is dit een gevolg van het besef dat er iets ontbreekt? Gaan we in 2007 op zoek naar het kleine en fijne? Zou 2007 het jaar van ‘kleinschaligheid’ worden?
In het verdrag van de Europese Unie is het subsidiariteitsbeginsel vastgelegd. ‘Het beoogt een besluitvorming te garanderen die zo dicht mogelijk bij de burger staat’, zo meldt het Europees glossarium. Wie volgens dat beginsel beleid maakt hoeft zich niet te verschuilen achter Europese of nationale regelgeving. Dan kijk je naar wat specifiek is voor Nederland, de provincie, de gemeente, de plaats en de betreffende buurt of wijk en je verdiept je in de ander, in het kleine, het specifieke, het situationele.
Je hebt daarvoor wel het inlevingsvermogen van mijn vriendin nodig en een klein beetje van het voorstellingsvermogen van Toon.
Door Leonie van Dinten
Prim 